Montserrat, leven bij een werkende vulkaan

Modder en stenen uit de werkende vulkaan op Montserrat

Dit keer schrijft Nils het verhaal.
Na St Eustatius en Saba varen we naar Montserrat, al deze eilanden liggen op dezelfde breuk in de aardkorst en zijn gevormd door vulkanen, alleen de Soufrière van Montserrat is echt actief. Vele vulkanen in het caribisch gebied heten Soufrière naar het franse woord voor zwavel.

De Soufriére op Montserrat in de wolden en zwaveldampen

Na honderden jaren van rust barstte de Soufriere van Montserrat uit in 1995 en 1997; tot 2011 bleef de vulkaan onrustig.  Het laatste jaar is de vulkaan betrekkelijk rustig. Maar er komt nog steeds zwavel vrij, wat we duidelijk ruiken als we er met de Pélagie langs varen.

Belham modder en stenen stroom

Belham modder en stenen stroom, met half bedolven huis

In 1997 is het zuidelijk deel van het eiland geëvacueeerd en nu nog steeds verboden gebied. De hoofdstad Plymouth is verlaten en vrijwel geheel onder as bedolven. Alleen de kerktoren steekt nog boven het vulkaanpuin uit! De haven van Plymouth bestaat dus ook niet meer, en ook het vliegveld is bedolven, net als het grootste deel van de landbouwgebieden. De bevolking van Montserrrat is nog maar een kwart van wat die vóór de uitbarsting was, van ruim 19000 (waarvan veel rijke gepensioneerde Amerikanen en Canadezen in hun luxe villa's) naar 5000 nu.
Bij heftige regen ontstaan grote modderstromen, wij zien de resten bij Belham, van een villa is alleen de bovenverdieping zichtbaar, de rest ligt onder de nu droge modder met heel veel stenen. Er is nu een steengroeve.
We zijn onder de indruk hoe de bevolking probeert het land weer op te bouwen. Nedrland strijdt tegen het water, Montserrat tegen zijn vulkaan! Sinds 4 jaar is er weer een vliegveld en in het noorden zijn nieuwe dorpen gecreëerd, zoals Outlook en Durham, mede met hulp van de EU.

Nieuw marktgebouw

In Little Bay, waar wij ankeren loopt een meer dan tienjarig project, om van de noodhaven een volwaardige haven te maken. Ook zijn een nieuwe jachthaven en vakantiewoningen gepland. Dit gebied moet de nieuwe hoofdstad worden. Voorlopig staat er een gemeenschapshuis met schouwburg, de parkeerplaats er omheen ziet er iedere dag erg leeg uit! Er is een prachtig marktgebouw is neergezet, maar dat lijkt nauwelijks gebruikt te worden. Het ligt niet in de standaard route, de kraampjes van de informele markt staan langs de hoofdweg verop.
Veel geld hiervoor komt uit Engeland, maar door de economische crisis is onduidelijk of deze ambitieuze projecten wel kunnen doorgaan. We zijn benieuwd hoe het over een aantal jaren is.

Eiland toer

In onze “reisbijbel” van Doyle staat, dat een taxitour over het eiland een must is. Met zijn 2-en vinden wij een taxirit duur (100 US$ voor 3 uur). Dus besluiten we voor een alternatief. We  nemen de bus (6 EC$ per rit voor 2 personen, 1US$ =2,5EC$).  
We gaan eerst naar het vulkaan observatorium, waar we allerlei interessante voorlichting  te zien krijgen. Er is een boeiende film met beelden van de vulkaanuitbarstingen, de modderstromen en de evacuatie. De foto's hierboven zijn daar gemaakt.

Nieuwe dorp op Montserrat, gebouwd met EU steun

We maken een wandeling in de buurt van het gesloten gebied. We ontmoeten een zonderlinge kunstenaar, die van lavasteen een kunsttoren heeft gebouwd, waar hij nu leeft. We gaan lekker eten in een druk bezocht lokaal restaurantje. Hanneke zet onze stoelen en tafel met toestemming buiten. Onder het eten bekijken we hoe een grote groep arbeiders bezig is de weg te reconstrueren. Er lopen wel 12 man rond waarvan er ook een paar echt aan het werk zijn. Het is ons niet altijd duidelijk wie wat of iets doet, het geeft ons een boel discussiepunten.
Daarna bezoeken wij de “Island Trust” met een botanische tuin en veel foto's over mensen tussen de uitbarstingen door. Heel interessant.

Artificial Reef project.

We hebben nog een extra dag, want de wind is nog niet goed genoeg om naar St Lucia te zeilen. We besluiten met de bus “de andere kant”op te gaan, er is hier immers maar één doorgaande weg.

Op weg naar de bus zien we allerlei betonnen koepels met gaten er in en open metalen koepels met allerlei ballonnen in de binnenkant. Er zijn mensen hard aan het werk, toch maar eens vragen wat hier aan de hand is. De metalen koepels zijn niet van metaal, maar van kunsthars, gebouwd net als moderne boten. Die vormen een mal. Met een reuze ballon in het midden en de kleintjes daar tegen aan, worden ze vol gegoten met beton. Als dat is uitgehard, worden de ballonnen ontlucht en staat er weer een nieuwe betonnen holle koepel met overal gaten. Ook maken ze een soort drieverdieping “taartbodem” met allerlei stenen er door.
Vorig jaar heeft de plaatselijke duikclub 150 van deze constructies, voorzien van afgebroken stukjes levend koraal, op een zandbodem voor Montserrat in zee laten zakken. Nu al zijn die bevolkt door kleine vissen en de koralen groeien. Dit jaar maken ze een nieuw lading om ergens anders te dumpen. Door de vulkaanuitbarsting is veel koraal verloren gegaan. Op deze manier worden kunstmatige riffen gecreëerd ter vervanging. Vergelijkbare projecten lopen ook in Thailand, Vietnam, Anguilla en Antigua. Het is alles vrijwilligerswerk met subsidie van een aantal natuur organisaties, voor meerinformatie zie hun website: http://www.montserratreefproject.com/ 

Mango's uit eigen tui van onze bus-chauffeur

Eenmaal in de bus zijn we meestentijds de enige passagiers. De chauffeur heeft zijn stiefdochter in de bus, die voor de gezelligheid de hele rit meerijdt. Onderweg vertelt hij ons met veel humor van alles over het eiland, maakt allerlei omwegen om ons de meest fotogenieke plekjes te tonen en stopt bij zijn huis om uit eigen boom voor ons mango's te plukken! Ook brengt hij ons naar de”beste bakker van het eiland”, met inderdaad heerlijk volkoren brood. We gaan naar de gevolgen van de uitbarstingen, zoals een verlaten zeer luxe hotel en de Belham modderstroom. We belonen hem vorstelijk met een grote fooi. Een van de leukste toertjes ooit!
Zaterdag 12 mei vertrekken we met een goede oostenwind richting St Lucia, 180 mijl naar het zuidoosten.
Het bericht over St. Eustactus, de een na hoogste berg van Nederland, heeft nu ook foto's!