Modern en oud in de Kuna dorpen

Carti, een relatief traditioneel Kuna dorp

De volgende dagen bezoeken we twee dorpen op de Carti eilanden. Deze liggen vlak bij de enige weg die Kuna Yala met de buitenwereld verbindt. Het is er dan ook een komen en gaan van bootjes, die toeristen en goederen aanvoeren. Bij het einde van de weg staan al de eerste huizen langs de kust en er wordt een ziekenhuis gebouwd, vertelt de gids van het aardige Kuna museum. Het dorp is van plan daar nieuwe huizen te gaan bouwen, hun eiland is immers vol.


Doorkijkje in Kuna dorp

Bij het rondlopen zien we veel TV antennes, zonnepanelen, en winkeltjes. Het lijkt een welvarend dorp. De pilot vertelt ons dat veel families kamers aan toeristen verhuren op de nabij geleden onbewoonde eilanden. Die hutten van palmbladeren zien we inderdaad op de meeste eilanden, als we op 22 oktober met een lekker windje naar Porvenir zeilen. We klaren in in Panama en moeten in totaal 293 dollar betalen voor de Pélagie en onszelf, zo duur was het nog niet eerder. Wel mogen we nu een jaar blijven.

We verwachten Miro en Winfried in de loop van de middag en trekken de ochtend uit voor bedden opmaken en de laatste schoonmaak karweitjes. Opeens horen we onze namen roepen, ze zijn er al om half 10; wat gezellig! Het blijkt dat de weg vanuit Panama-city verbeterd wordt. Er worden bruggen gebouwd en de weg is al deels verhard; vandaar de kortere reistijd. Hier zal dus vast meer verkeer komen, goed voor het toerisme, maar de invloed van de buitenwereld op de Kuna cultuur zal wel toenemen.

De zeilkano's gaan prima met een windje.
Het vereist veel stuurmanskunst; er is geen kiel
en de peddel is roer. De mast moet
door de zeiler zelf in evenwicht worden gehouden 

De volgende dagen is er veel wind, donkere luchten en regen in de middag, daardoor heeft niemand last van de warmte. We blijven in de beschutting van de riffen rond Porvenir en de eilandjes er omheen. Samen met ons bezoek kijken we met veel interesse rond in nog een aantal dorpen. Telkens worden we heel vriendelijk ontvangen en is er iemand die ons rondleidt. Het is heel erg leuk om in het Spaans met deze mensen te kunnen praten. Als we op een eiland afvaren is het altijd weer een gok waar de steiger naar toe gaat. Meestal zijn het privé steigertjes die onderdeel zijn van een erf. In Smithsonian meren we aan bij de steiger van Nestor. Hij laat ons direct zijn huis zien en allerlei foto's van zijn Amerikaanse vrienden. We willen niet achter blijven en zetten hem en zijn familie op de foto en beloven hem een printout te brengen. Als we de volgende dag terug komen met de foto, is de hele familie opgetogen dat ze zichzelf op papier zien. Leuk!

Samen met het hele dorp suikerriet persen voor de Chicha

Rafael, een visser, peddelt voorbij en nodigt zichzelf uit bij ons aan boord om uit te rusten van het tegen de wind in peddelen. Hij vertelt van een groot feest dat over een paar weken wordt gehouden in zijn dorp, Mamitupo. Alle omringende dorpen zijn ook uitgenodigd en wij natuurlijk ook! Helaas, dan zijn we er niet meer. Als we de volgende dag in Mamitupo aankomen, worden we direct meegenomen naar het plein voor het gemeenschapshuis. Hier wordt een grote stapel suikerriet uitgeperst. Eén man springt op en neer op het einde van 2 stokken, die samen in één gat gestoken zijn, en daardoor tegen elkaar komen. Twee andere mannen steken er de gewassen suikerrietstengels tussen, zodat die worden gekneusd. Daarna worden ze uitgewrongen, het sap valt in de bak eronder. Dit sap wordt gekookt en met speeksel tot gisten gebracht. Dit wordt de "chicha" voor het grote feest. Deze alcoholische drank is een essentieel onderdeel van ieder feest hier. Vol trots laat onze gids ons 2 varkens zien die worden vet gemest voor het feest. Het is duidelijk, het hele dorp leeft er naar toe!

Traditioneel Kuna graf

We boeken een tochtje naar de begraafplaats van deze dorpen op het vaste land. Het is indrukwekkend hoeveel zorg aan de graven wordt besteed. De Kuna's geloven in een leven na de dood; de overledene krijgt dan ook allerlei dagelijkse voorwerpen mee voor de reis naar zijn reeds overleden familieleden. De borden, bekers, olielampen en zelfs softbalhandschoenen staan op en hangen boven de graven, door een dak beschermd tegen zon en regen. Er heerst een gewijde sfeer, vinden we. We varen verder langs de mangrove kust en stappen uit voor een wandeling langs het riviertje waar deze dorpen hun water vandaan halen. Boeiend om te zien.

Met het laatste restje wind zeilen we op 25 oktober naar de buitenste eilanden, de Hollandes Cays, de beste plek om te snorkelen volgens de pilot. Het weer is zowaar opgeklaard, de tocht langs de palmeneilanden is schitterend. We genieten nog die middag van een prachtige snorkeltocht, het water in alle kleuren blauw zoals beloofd in de pilot! De zonsondergang is indrukwekkende! Nog 2 dagen in het `het paradijs` volgens onze collega zeilers van het San Blas radionetje en dan vertrekken we naar Panama stad.

----------
radio email processed by SailMail
for information see: http://www.sailmail.com