Modern en oud in de Kuna dorpen

Carti, een relatief traditioneel Kuna dorp

De volgende dagen bezoeken we twee dorpen op de Carti eilanden. Deze liggen vlak bij de enige weg die Kuna Yala met de buitenwereld verbindt. Het is er dan ook een komen en gaan van bootjes, die toeristen en goederen aanvoeren. Bij het einde van de weg staan al de eerste huizen langs de kust en er wordt een ziekenhuis gebouwd, vertelt de gids van het aardige Kuna museum. Het dorp is van plan daar nieuwe huizen te gaan bouwen, hun eiland is immers vol.


Doorkijkje in Kuna dorp

Bij het rondlopen zien we veel TV antennes, zonnepanelen, en winkeltjes. Het lijkt een welvarend dorp. De pilot vertelt ons dat veel families kamers aan toeristen verhuren op de nabij geleden onbewoonde eilanden. Die hutten van palmbladeren zien we inderdaad op de meeste eilanden, als we op 22 oktober met een lekker windje naar Porvenir zeilen. We klaren in in Panama en moeten in totaal 293 dollar betalen voor de Pélagie en onszelf, zo duur was het nog niet eerder. Wel mogen we nu een jaar blijven.

We verwachten Miro en Winfried in de loop van de middag en trekken de ochtend uit voor bedden opmaken en de laatste schoonmaak karweitjes. Opeens horen we onze namen roepen, ze zijn er al om half 10; wat gezellig! Het blijkt dat de weg vanuit Panama-city verbeterd wordt. Er worden bruggen gebouwd en de weg is al deels verhard; vandaar de kortere reistijd. Hier zal dus vast meer verkeer komen, goed voor het toerisme, maar de invloed van de buitenwereld op de Kuna cultuur zal wel toenemen.

De zeilkano's gaan prima met een windje.
Het vereist veel stuurmanskunst; er is geen kiel
en de peddel is roer. De mast moet
door de zeiler zelf in evenwicht worden gehouden 

De volgende dagen is er veel wind, donkere luchten en regen in de middag, daardoor heeft niemand last van de warmte. We blijven in de beschutting van de riffen rond Porvenir en de eilandjes er omheen. Samen met ons bezoek kijken we met veel interesse rond in nog een aantal dorpen. Telkens worden we heel vriendelijk ontvangen en is er iemand die ons rondleidt. Het is heel erg leuk om in het Spaans met deze mensen te kunnen praten. Als we op een eiland afvaren is het altijd weer een gok waar de steiger naar toe gaat. Meestal zijn het privé steigertjes die onderdeel zijn van een erf. In Smithsonian meren we aan bij de steiger van Nestor. Hij laat ons direct zijn huis zien en allerlei foto's van zijn Amerikaanse vrienden. We willen niet achter blijven en zetten hem en zijn familie op de foto en beloven hem een printout te brengen. Als we de volgende dag terug komen met de foto, is de hele familie opgetogen dat ze zichzelf op papier zien. Leuk!

Samen met het hele dorp suikerriet persen voor de Chicha

Rafael, een visser, peddelt voorbij en nodigt zichzelf uit bij ons aan boord om uit te rusten van het tegen de wind in peddelen. Hij vertelt van een groot feest dat over een paar weken wordt gehouden in zijn dorp, Mamitupo. Alle omringende dorpen zijn ook uitgenodigd en wij natuurlijk ook! Helaas, dan zijn we er niet meer. Als we de volgende dag in Mamitupo aankomen, worden we direct meegenomen naar het plein voor het gemeenschapshuis. Hier wordt een grote stapel suikerriet uitgeperst. Eén man springt op en neer op het einde van 2 stokken, die samen in één gat gestoken zijn, en daardoor tegen elkaar komen. Twee andere mannen steken er de gewassen suikerrietstengels tussen, zodat die worden gekneusd. Daarna worden ze uitgewrongen, het sap valt in de bak eronder. Dit sap wordt gekookt en met speeksel tot gisten gebracht. Dit wordt de "chicha" voor het grote feest. Deze alcoholische drank is een essentieel onderdeel van ieder feest hier. Vol trots laat onze gids ons 2 varkens zien die worden vet gemest voor het feest. Het is duidelijk, het hele dorp leeft er naar toe!

Traditioneel Kuna graf

We boeken een tochtje naar de begraafplaats van deze dorpen op het vaste land. Het is indrukwekkend hoeveel zorg aan de graven wordt besteed. De Kuna's geloven in een leven na de dood; de overledene krijgt dan ook allerlei dagelijkse voorwerpen mee voor de reis naar zijn reeds overleden familieleden. De borden, bekers, olielampen en zelfs softbalhandschoenen staan op en hangen boven de graven, door een dak beschermd tegen zon en regen. Er heerst een gewijde sfeer, vinden we. We varen verder langs de mangrove kust en stappen uit voor een wandeling langs het riviertje waar deze dorpen hun water vandaan halen. Boeiend om te zien.

Met het laatste restje wind zeilen we op 25 oktober naar de buitenste eilanden, de Hollandes Cays, de beste plek om te snorkelen volgens de pilot. Het weer is zowaar opgeklaard, de tocht langs de palmeneilanden is schitterend. We genieten nog die middag van een prachtige snorkeltocht, het water in alle kleuren blauw zoals beloofd in de pilot! De zonsondergang is indrukwekkende! Nog 2 dagen in het `het paradijs` volgens onze collega zeilers van het San Blas radionetje en dan vertrekken we naar Panama stad.

----------
radio email processed by SailMail
for information see: http://www.sailmail.com

Dorpen, riffen en vooral veel regen

Donkere wolken pakken zich samen boven de Lemon Cays waar we voor anker liggen

Op 23 oktober ontmoeten we ons volgende bezoek, Miro en Winfried, Nils' zus en zwager, in Porvenir. Tot die tijd willen we zoveel mogelijk van Kuna Yala zien, zowel een aantal dorpen als de mooie snorkelplaatsen. De pilot belooft ons blauw water, maar dat zien we nauwelijks. Het is hier heel bewolkt en vooral 's middags regent het meestal. Het is dan zelfs koud, gisteren heb ik sinds tijden weer een lange broek aangetrokken! 's Nachts slapen we zelfs weer onder de lakens, aangevuld met een sprei voor koukleum Hanneke.
Vandaag, 19 oktober, (Saskia's verjaardag) hebben we zowaar géén regen gehad. De bergen van de landengte van Panama schitteren in de zon. Daarachter ligt de Pacific, waar we binnenkort naar toe gaan!

Dorpen, Kuna cultuur

"Marjorette" van 78 jaar oud; de Kuna koningin volgens omstanders; héél populair hier in Nargana

Traditionele dans onder grote belangstelling van het dorp

Na Isla Tigre hebben we nog 2 dorpen bezocht. Nargana is een veel minder traditioneel dorp, daar worden de Kuna tradities niet in ere gehouden. Er is elektra, er zijn televisies en best veel kleine winkeltjes. Er zijn palmhutten, maar ook betonnen gebouwen. We kopen er brood, lekker voor de afwisseling! Het is fijn om niet altijd je eigen brood te hoeven bakken. In Nargana worden we toch nog getrakteerd op dansvoorstellingen. Het blijkt dat de officiële vertegenwoordigster van de Panama regering op bezoek komt.




Traditioneel gekleed, met Mola
 en veel kettingen rond enkels en armen

Er is een drumband met een "cheerlady" ervoor, die wel erg oud is. Wel is ze is heel charmant! Ze is de "koningin van de Kuna's", volgens een van de omstanders. Ze is 78 jaar en mateloos populair! Ook is ze één van de vertegenwoordigers van de Kuna in het Panama parlement. Zij is degene die het bezoek ontvangt met de Panamese televisie erbij! Ook is er nog een dans van jongens en meisjes met fluiten en castagnettes. Best aardig. Het allermooiste zijn de vele omstanders die zijn uitgelopen om dit spektakel te zien. Ondanks dat het een veel minder traditioneel dorp is, zien we nog veel traditionele dracht bij de dames. En omdat iedereen foto's maakt van de optredens, kan ik ook de toeschouwers op de foto zetten, al is het maar van achteren.

Kijkje in een traditioneel Kuahuis

Gisteren viel ons anker bij Rio Sidra, een meer traditioneel dorp ook op een eiland. Als we uit onze bijboot stappen, dient zich meteen een gids aan, Tuja, die met ons meeloopt. Een boot met bananen wordt gelost, alle vrouwen in het dorp lijken te helpen met manden, dan gaat het snel! Iedereen krijgt er een deel van, deze oogst is een deel van de coöperatie, vertelt Tuja. Het drinkwater komt van het vaste land, de coöperatie heeft een waterleiding gebouwd. 's Avonds, als de generator aangaat, worden de grote blauwe waterbakken gevuld die zo'n 10 meter hoog staan op een recente betonnen constructie. Genoeg om alle huizen in het dorp van enige waterdruk te voorzien. Onze gids laat ons ook zijn eigen huis zien. Er hangen voornamelijk kleren en hangmatten. We lopen langs het gemeenschapshuis. Ja daar gaat ook Tuja, net als iedereen, iedere avond naar toe. We ziens 's avonds wel de straatverlichting branden maar er brandt weinig of geen licht in de huizen. Is echt iedereen in het gemeenschapshuis?


Rio Sidra van af het water; de toilethuisjes zijn boven het water gebouwd

Om in dit dorp rond te lopen moet je betalen, dat doen we dus, 1 $ pp. Later moeten we nóg een keer betalen! Eigenlijk zijn dit 2 dorpen die aan elkaar zijn gebouwd, want de ruimte tussen beiden eilanden is opgevuld. We krijgen een prachtig handgeschreven papiertje met stempel van een oude mevrouw als bewijs dat we ook voor het tweede dorp hebben betaald!
Er staan hier veel zonnepanelen bij de huizen. Omdat de zon schijnt staan in diverse huizen de televisies aan met kleine kinderen ervoor. Er zijn véél kinderen op school en ook veel kleinere kinderen op straat of voor de TV. Rio Sidra krijgt straks vast huisvestingsproblemen, want nu is het al helemaal vol; nieuwe gebouwen staan op stukjes opgevuld land. Tenzij meer Kuna's doen wat een broer van onze gids heeft gedaan, die werkt nu in Panama-stad. In Rio Sidra zijn ook veel winkeltjes. Sommige schoolkinderen doen wat in elk land gebeurt, in de pauze kopen ze chips en een drankje. Dat laatste weliswaar in een plastic zakje.
We vragen een paar keer of we foto's mogen maken, maar dat mag niet wat we natuurlijk respecteren. Daarom varen we met de bijboot om het eiland heen en maken een paar foto's vanaf het water. Die komen dus later.

Snorkelen bij de riffen.



Voor Green Island; we geven haar suiker en kopen een mola

Je kunt hier prachtig snorkelen bij de uitgebreide riffen rond de eilanden, vooral bij de meest onbewoonde eilanden verder van de kust. Het zicht en het rif bij onze eerste stop bij Green Island was matig maar in Cocos Banderos hebben we 2 keer mooi gesnorkeld. We liggen daar prachtig, vlak voor een klein eiland met allemaal kokos palmen. Op dit kleine eiland woont een Kuna familie in een heel krakkemikkige palmbladeren hut! De moeder komt in een kano langs samen met haar 3 kleinere kinderen en vraagt om suiker. Dat hebben we voor haar en we kopen ook een goedkope mola. Ze kent wat Spaans en we begrijpen dat de oudere kinderen naar school gaan in het grotere dorp dichter bij de kust.
Nu liggen we voor "Gunboat Island". Er blijken wat kleine hutten op te staan, huisjes voor toeristen. Vreemdelingen mogen geen zaken hier doen huizen of land bezitten. Kuna's bouwen en beheren dit soort plaatsen. Hier wordt nog druk gebouwd. Als we rond lopen is het wel erg basic. Twee hutten met bedden, een buiten douche en toilet, 20 meter strand op een eiland van nog geen 50 meter doorsnede. Er zijn alleen een houten bank en een paar plastic tafels en stoelen om op de zitten. Natuurlijk woont er ook een familie in een eigen ook heel eenvoudige palmbladeren hut. We zijn blij dat wij het comfort van de Pélagie hebben.

We moeten hier voor het eerst ankergeld betalen, 10 $. Het snorkelen is hier prachtig met de zon erbij. Er is een groot rif waar we omheen en over heen zwemmen. We zien minder vis, maar wel veel en prachtig koraal. Ineens zitten we midden in een enorme school kleinere visjes. Roofvissen, zoals in Bonaire, zien we niet, maar wel pelikanen die zich aan deze weelde te goed doen.

Morgen varen we weer een stukje verder naar het Westen.

----------
radio email processed by SailMail
for information see: http://www.sailmail.com

Afscheid van Colombia; eerste Kuna indianen dorp

Capurgana, alles met menskracht en paard en wagen

De Pélagie in de baai van Sapzurro

 Vrijdag wandelen we langs een prachtig ravijn, dwars door de jungle naar het buurdorp van Sapzurro, Capurgana. Het is een pittige wandeling, het heeft behoorlijk geregend en het pad is op sommige plekken heel glibberig. Er zijn prachtige bloemen, kolibries en vlinders te bewonderen. Onverwachts is er een platform met een schitterend uitzicht over de baai van Sapzurro met de Pélagie en Tika!


Mens- en paardenkrachten in Capurgana

Capurgana is net een maatje groter dan Sapzurro; er is een airstrip, een klein ziekenhuis, maar geen weg en geen auto's. Alle goederen komen binnen per boot. Als we er zijn wordt een kleine, krakkemikkige houten boot met menskracht uitgeladen. Er komt van alles op de kade: groeten, fruit, plastic tuinstoelen (nog met poten), grote koelkasten en piepschuim-isolatie dozen die duidelijk vaker zijn gebruikt. Alle goederen worden op een paard en wagen geladen en zo afgeleverd in het dorp.

Een taxi of bus bestaat hier uit een platte wagen met 6 plastic stoelen met afgezaagde poten op de wagen gespijkerd! Het enige gemotoriseerde voertuig wat we zien, is de tractor die het afval ophaalt. Wel hebben de prachtig aangeklede kinderen veel plezier als ze op de straat naast de haven spelen. We doen boodschappen, vooral wat verse groenten en nemen een taxi boot terug naar Sapzurro, zodat we niet weer de berg op en af hoeven te glibberen.



Eerste stop in Kuna Yala 

Zicht op Anachucuna, het eerste dorp in Kuna Yala wat we aandoen



Ruim anderhalf jaar geleden heb ik de pilot, de zeil-reisgids, van Panama gekocht met de prachtige foto's van de San Blas eilanden of Kuna Yala, het land van de Kuna indianen. Op 12 oktober varen we dan eindelijk Kuna Yala binnen.

De Kuna's hebben grotendeels zelfbestuur in dit deel van Panama. Ze weren vreemde invloeden zoveel mogelijk en houden vast aan hun traditionele leefwijze. Ook zijn ze heel milieubewust. Onze eerste stop is Puerto Perme, slechts 12 mijl ten Westen van Sapzurro. We ankeren in deze idyllische baai, met prachtige stranden en heel veel kokospalmen. Hier ligt het dorpje Anachucuna, een erg traditioneel Kuna dorp, waarvan we de eenvoudige hutten van palmbladeren al van verre zien liggen. Binnen een kwartier na aankomst zit de eerste Kuna visser met zijn 2 kinderen bij ons op de Pélagie!

Hij blijkt onverwachts redelijk goed Spaans te spreken; de Kuna's hebben hun eigen taal. Hij vertelt dat de kinderen naar school gaan, de kokospalmen eigendom zijn van de coöperatie, waarvan iedere Kuna op zijn 14-de, na de schoolplicht, lid van wordt. Hij (zij ook?) moet dan helpen met de gemeenschappelijke taken als wegenonderhoud en het bouwen van nieuwe huizen. En natuurlijk met het onderhoud van de plantages en het oogsten van kokosnoten en bananen. Ook vertelt hij dat ze de avond ervoor een fiesta hebben gehad tot vroeg in de ochtend!



Met een familie op de foto voor hun huis;
de Kuna's zijn beduidend kleiner dan de Europeanen

Samen met Rolf en Claude lopen we later door het dorp. Het ziet er prima georganiseerd en vooral heel schoon uit. Alle huizen hebben een soort erf, met groen en bloemen, soms zelfs met een groentetuintje. De maïs wordt verwerkt en overal hangt was te drogen. De WC's zijn als aparte huisjes boven het water van de zee gebouwd. Er loopt een waterleiding van het bergstroompje naar de huizen toe. De 2 grote gemeeschapshutten, waar 's avonds het dorp bij elkaar komt, zijn te herkennen aan de banken buiten. 



Het dak wordt gerepareerd, en natuurlijk hangt overal was

Een aantal mannen zijn dronken, we schrikken ervan tot we ons bedenken dat ze vast een kater hebben van het feest van de vorige avond. Alleen met de gezamenlijke feesten is er alcohol in de vorm van Chi-cha. De voorbereidingen hiervoor duren een maand en zijn een heel ritueel. De basis is suikerriet dat met speeksel tot gisten wordt gebracht. Vooral de vrouwen zien er prachtig uit in hun bewerkte blouses, langere rok en hun armen en benen omwikkeld met kralen kettingen. Ik durf geen foto's te maken, dat moet je vragen en er waarschijnlijk voor betalen. Eerst kijken we het maar eens rustig aan. We worden door een Kuna-man op zijn erf uitgenodigd. Hij blijkt allemaal foto's te hebben van zeilers die hier zijn geweest! Grappig, een aantal kennen we uit Trinidad. Hij wil dat we ook van hem en zijn kinderen foto's maken en dat uitprinten. Hij komt ze die middag wel ophalen. Zo gezegd zo gedaan, zijn vrouw is gedurende de foto-sessie nergens te bekennen. 's Middags komt hij en de 3 kinderen inderdaad langs bij de Pélagie. Gelukkig hebben we nog wat snoepjes en hebben schriften en balpennen gekocht voor de kinderen. Ook wil hij erg graag een fotoblad zien, dus het sport magazine dat Arnoud bij ons heeft achter gelaten, mag hij ook meenemen.

Carreto

Telefooncel op zijn Kuna's: schaduw en een mobieltje

We besluiten hier nog een nachtje te blijven liggen. Het is er zo prachtig en rustig, deze Kuna's hebben geen buitenboord motoren, alles gaat per peddel. De vissers vissen op het koraal naast de Pélagie en de Tika. Het is er vooral ook heel donker. Er is geen maan en deze Kuna's hebben geen elektriciteit, dus om 8 uur is alles pikdonker. Alleen op onze boten brandt licht; wat een andere wereld!
We willen ook het andere traditionele dorp hier bezoeken, Carreto. Er is een pad naar toe wat we schatten op 2 uur door de plantages en over een stukje berg. De wandeling is prachtig, langs goed onderhouden kokos- en bananenplantages. Het pad zelf is redelijk, over de stroompjes liggen netjes palen en planken, maar het is op sommige plaatsen wel verschrikkelijk modderig. Af en toe staan we tot onze enkels in de modder, het is hier tenslotte regentijd. Nils zijn sandalen overleven het dan ook niet. Als we na 2 uur aan de het strand komen en Carreto zien liggen, is het nog erg ver, helaas! Dus gaan we toch maar terug, zónder het dorp van dichtbij te zien.

Isla Tigra

Vrouwen in Tigra, omdat we mee helpen met sjouwen, mogen we een foto maken.
Let op de prachtige kralen kettingen rond benen en arman

Nog diezelfde middag nemen we afscheid van de Tika. Zij hebben veel meer tijd voor Kuna Yala uitgetrokken en blijven dus nog even liggen. Wij willen naar het Kuna dansfestival in Isla Tigra, "midden oktober"volgens de reisgids. Dat is nog een nachtje zeilen. De hele kust van Kuna Yala is donker, nauwelijks lichtjes te zien. Er zijn wel dorpen, blijkbaar heeft bijna niemand elektriciteit(?). Ook komen we vrijwel geen andere boten tegen. Hier wordt dus niet door commerciële vissers gevist? Wij vissen wel en vangen een prachtig tonijntje, goed voor twee dagen eten. Dat komt goed uit, want we hebben hier nog geen winkel gezien.

Make up op de neus en traditionele afbeeldingen rond
hart en longen beschermen een vrouw tegen boze geesten.

Anders dan we dachten is er hier weinig in deze tijd van het jaar, bovendien is de wind heel variabel. We zijn allang blij dat we ongeveer de helft van de tijd een beetje kunnen zeilen en zo onze dieselvoorraad kunnen sparen. 's Ochtends komen we een onooglijk kleine Kuna zeilkano tegen, wel een uur varen van de kust. De Pélagie is immens vergeleken met dit notedopje.
Maandagochtend 15 oktober valt ons anker in de baai voor Isla Tigra. We zien meteen dat de opruimactiviteiten van het feest in volle gang zijn…… Tafels, stoelen en bezoekers worden per boot teruggebracht. Dat hebben we dus net gemist, helaas! Dus gaan we het dorp zelf bekijken, ook hier grotendeels hutten met daken van palmbladeren, maar ook deels golfplaat. De mensen zijn heel vriendelijk, op een aantal plaatsen wordt ons gevraagd of we mola's willen kopen. Dat zijn de prachtig bewerkte panden van de blouses van de dames. Altijd leuk om op die manier een praatje te proberen te maken. Eén mevrouw neemt ons zelfs mee haar huis in om haar mola's te laten zien. De hut bestaat uit één grote ruimte met hangmatten en touwen waar kleding over is gehangen. Er wordt op hout gekookt onder een apart afdak, waarschijnlijk om brand te voorkomen.
Het dorp ziet er niet zo netjes uit als Anachucuna. De varkenshokken staan wel heel hygiënisch vlak aan het strand, apart van de woonhuizen. Ook is er een grote school sinds 2006. Alle kinderen tussen 4 en 12 gaan naar school en leren er naast het Kuna, ook Spaans en Engels. Een aantal vrouwen, deels in traditionele kledij sjouwt met grote planken. We helpen een tijdje mee en na afloop durf ik de dames te vragen of ik ze op de foto mag zetten. Het mag, ook de vrouw met de typische Kuna make-up en de prachtige sieraden staat erop. Die houden jullie dus nog te goed, als er in Panama weer internet is.
Morgen gaan we verder Kuna Yala verkennen.

----------
radio email processed by SailMail
for information see: http://www.sailmail.com

Warm onthaal

Warm onthaal

Donderdag 4 okt halen we voor het laatst het anker op uit het smerige water in de baai van Cartagena. Zoals meestal wordt de hele voorplecht van de Pélagie lekker vies, onze ketting ziet knalrood van de roest. Die moet in Panama worden vervangen! Al motorzeilend zijn de Rosario eilanden de eerste stop. Een prima plek om het onderwaterschip schoon te maken van de aangroei uit Cartagena. En natuurlijk willen Rolf en Claude ook het aquarium zien.

Tintipan, San Bernardo eilanden

Na 2 nachtjes motorzeilen we door naar Tintipan, het hoofdeiland van de San Bernardo eilanden. Het water is hier helder, dus doen we de rest van het onderwaterschip. Het snorkelen valt tegen, er is bijna geen koraal en maar heel weinig vis te zien. Op Tintipan staan grote huizen van rijke Colombianen, beheerd door een "caretaker", die ernaast woont. De lokale bevolking woont op een piepklein eilandje, met "de hoogste bevolkingsdichtheid ter wereld" volgens de Lonely Planet en volgens de lokale bevolking als we er rond kijken. Er wordt op dat moment zelfs een televisie rapportage gemaakt over dit onderwerp. Ze wonen hier allemaal op een kluitje wonen en niet op het grote eiland omdat hier vrijwel geen muggen zijn. En het is er lekker koel.
Alle huizen staan staat dicht bij en boven op elkaar. Er zijn maar 2 kleine pleintjes en 4 smalle, kleine straatjes. Er is geen groen of niet gebruikte rots, alleen overal de zee er omheen. Er is wel een school, met internet, vertelt een bewoner. De derde verdieping lijkt er recent opgezet te zijn. De lokale jeugd speelt in en op de zee. Drie jochies varen op een houten vlot met een simpel roer. Erg zeewaardig ziet het er in onze ogen niet uit, maar het plezier wat ze hebben is er niet minder om.
Aan de rand van de kade zijn betonnen waterbakken uitgespaard. Hier wordt gevangen vis "opgeslagen"; de kreeften en vissen worden waarschijnlijk op bestelling geleverd aan het hotel op een naburig eiland.

Warm welkom op Isla Fuerte

De volgende stop is Isla Fuerte en weer moet de motor de meeste tijd bij. We varen zonder probleem de baai in, de waypoints van Noonsite kloppen. Bij de Tika komen twee mannen op bezoek met hun kano. Ze blijken op vakantie te zijn met hun familie in een groot huis waarvan we de privé steiger al zien liggen. We worden uitgenodigd voor een glas wijn.
Het is er heel erg gezellig. Het blijft niet bij wijn en bier, maar gezamenlijk maken en eten we heerlijke pizza's. Wat een hartelijke ontvangst! Een deel van 8 personen van de familie spreekt Engels, een deel alleen maar Spaans. Een prima gelegenheid om mijn Spaans te oefenen. Als het erg moeilijk wordt, vertalen de 2 meisjes die op de middelbare school zitten. Gelukkig, want ik ken wel veel woorden, maar om ze op het juiste moment te vinden als iedereen je verwachtingsvol aankijkt, blijkt erg lastig! Het is een middenklasse familie natuurlijk, anders kunnen ze zich een week in zo'n prachtig huis, wat ze huren van vrienden, niet veroorloven. Ze wonen in Medellin, 8 uur met de bus van de kust, en komen hier vaak op vakantie. Eén stel heeft 3 restaurants, van het andere stel werkt hij als werkbouwkundig ingenieur en is zij marketing consultant. Daarvoor reist ze heel Zuid Amerika door. De zus ontwerpt textiel patronen voor de grote modehuizen.
Ook dit vakantie huis is grotendeels open, dus er zijn nauwelijks buitenmuren. Het heeft een eigen conciërge en een kokkin die voor de familie kookt, behalve 's avonds.
We vragen naar een wandeling over het eiland en de hele familie besluit de volgende ochtend om 7 uur mee gaan. De wandeling van 3 uur dwars over het eiland is prachtig. We lopen via de lagune met zoet water, langs hele grote wandelende bomen, takken worden weer wortels en stammen, en langs de kust via het dorp weer terug. Het is lekker om na een paar bootdagen weer goed te bewegen. Er wonen zo'n 1500 mensen op dit kleine stukje land van 2,5 bij 2 kilometer. Ieder stukje is in gebruik. De paden zijn grotendeels tussen afrasteringen door, want er is landbouw: bananen, cocos palmen en wat mais. Ook grazen er koeien. Het vervoer gaat per ezel of boot. Auto's zien we niet. In het goed onderhouden dorp spelen de kinderen met vliegers, gemaakt van plastic tasjes. De lokale bevolking is donker en natuurlijk zitten er mannen onder de grote boom op het plein.
's-Middags nodigen we de hele familie uit om onze schepen te bekijken, nadat we alle PC's goed hebben weggeborgen. Het is heel gezellig, iedereen blijft voor een hapje en drankje op de Pélagie. Wat bijzonder om ze zó goed te hebben leren kennen. Natuurlijk wisselen we e-mail adressen uit zodat we de foto's kunnen sturen.
Pechdag
We blijven nog even liggen om in de loop van de middag te vertrekken voor de 85 mijl naar onze laatste stop in Colombia, Sapzurro. Vlak na het ontbijt halen we één fok naar beneden. De wind is hier zo veranderlijk en vrijwel nooit achter, dat we er meer last van hebben dan gemak. Helaas komt de bui in de verte ineens vlak bij dus wordt de fok nat. Die moet naar binnen en later weer worden opgehangen. Pech! Dan merk ik tot mijn grote schrik dat onze WC vast zit. Hij lijkt helemaal verstopt en de rest van mijn grote boodschap zit er nog in….. Er zit niets anders op dan de slang los te maken.... wat een rotklus, yaek! En omdat we geen reserve slang aan boord hebben, dom…, en pas in Panama weer onderdelen kunnen kopen, zit er niets anders op dan de slang schoon te maken. Enfin, ik zal jullie de onsmakelijke details besparen…. Halverwege deze klus steekt de wind op en begint het te waaien, de golven rollen recht onze ankerplek in. De Pélagie steigert en rolt uiterst oncomfortabel. De windmeter wijst ruim 30 knopen aan. De WC laten we maar even voor wat ie is, voor we allebei zeeziek worden. We hebben er tenslotte twee.
De windmeter doet wel heel raar en wijst midden in al dit geweld zelfs 0 aan; die lijkt helemaal dol gedraaid. Ook dat nog! Na een uur of 2 wordt het allemaal wat minder en wordt uiteindelijk de zee wat rustiger. Weer tijd voor verder werk aan het toilet. Er blijken ontzettend veel kalk deeltje uit de slang geschoten te zijn, zo dat de bilgepomp, waarmee we de rotzooi wilden wegpompen, nu ook helemaal verstopt zit. Een paar uurtjes later zijn de slangen met veel moeite weer schoon, maar is een O-ring zo uitgerekt dat het toilet nu lekt.
Eerst vertrekken we naar Sapzurro. Gelukkig is de windmeter bekomen van de schrik en lijkt het weer goed te doen. Na een rustige nacht met motorgeluid komen we in de prachtige baai van Sapzurro aan. Nils bedenkt een oplossing voor de O-ring, hoera! Nu hebben we weer 2 werkende toiletten, wel fijn als Miro en Winfried op bezoek komen over 2 weken. De bilgepomp lijkt overleden, maar de hand bilgepomp doet het wel, dus daar kunnen we tot Panama wel mee leven.
Straks gaan we een lekkere jungle wandeling maken naar Capurgana.

----------
radio email processed by SailMail
for information see: http://www.sailmail.com

Haaienspektakel

Haaien in het aquarium willen allemaal hetzelfde stukje vis

In deze tijd van het jaar is de wind hier niet te voorspellen! Volgens de gribfiles zou er geen wind zijn, maar als we maandag 24 oktober de zeilen hebben gehesen voor de tocht van 20 mijl naar de Rosario eilanden, blijkt de wind pal tegen. We moeten zelfs reven; ook de stroom staat behoorlijk tegen. Sven wordt zeeziek en  Saskia kan het maar net houden. Even overwegen we of we toch niet om zullen keren, maar dan wordt de wind wat minder en is Rosario toch bijna bezeild.


Uiteindelijk varen we op de motor naar binnen. We hebben een kaart gekocht bij club Nautico, de marina waar we in Cartagena voor anker lagen. Onze eigen elektronische kaarten geven weinig detail en zijn niet te vertrouwen volgens de “Cruising Notes” die we van internet, Noonsite.com, hebben gehaald. Helaas is er geen zon, dus zijn de ondieptes slecht te zien. Saskia en Sven zitten voorop en helpen kijken. Gelukkig zijn er wel andere boten die ons laten zien hoe we moeten varen tussen een paar houten palen door. Uiteindelijk liggen we op een prachtig, rustig plekje voor anker en kunnen zowaar redelijk snorkelen. De zonsondergang is prachtig!

De volgende ochtend maken we een wandeling over het eiland. Het resort, aangeprezen in de reisgids, ziet er heel basic uit. Het kleine, armoedige dorpje bruist niet bepaald van menselijke activiteit, wel scharrelen kippen en varkens er enthousiast rond. De kinderen hebben er veel plezier met spelen in de modder van de regen. Blijkbaar gaan ze deze dinsdagochtend niet naar school.

´s-Middags varen we verder naar het aquarium, ook nu is een doorvaart door het rif vinden lastig. Gelukkig helpt de zon en vinden we de ingang weer gemarkeerd door 2 houten palen, die ook op de kaart staan.



Fregatvogel kolonie

De ankerplaats is prima beschut met aan alle kanten het rif. Wel is het koraal er dood, zodat snorkelen tegen valt. We maken een dinghy excursie naar een broedkolonie van fregatvogels. Wat een boel vogels in de lucht en vooral op de bomen. Er zitten nog een paar jongen op het nest.
Woensdagochtend zijn we op tijd in het aquarium, maar pas als de eerste toeristenboot arriveert, gaat het echt open en wordt een rondleiding gegeven langs de vele soorten vissen in de bakken. Vooral de haaienshow is spectaculair.


De trainer "stuurt"de haaien van het platform

De trainer gaat met het voer op een platform op het water staan en de haaien `schuifelen` het platform op. Ze krijgen vis dat met veel kabaal wordt verorberd. Dan worden ze weggestuurd en herhaalt het spektakel zich. Erg leuk! Er is ook een min of meer standaard dolfijnen show, best aardig.






De zwaardvis in zijn bassin

De grote zwaardvis ziet er groot en gevaarlijk uit, maar bekommert zich niet om de vis die in het water wordt gegooid. En als alles dan is afgelopen, komt de volgende toerboot en begint het weer van voren af aan. We zien alles 2 keer, gaaf! De zeiltocht terug naar Cartagena is heerlijk rustig. Een prachtige halve wind zorgt voor een lekker vaartje, het zelfgebakken brood smaakt prima en er is schaduw onder de fok. Iedereen geniet.  

Op de markt wordt mais vermalen tot mail.

We brengen nog een paar dagen door in Cartagena. De openlucht markt is boeiend. Het is een drukte van belang, alles is er te krijgen. De vlees hangt zomaar in de openlucht en kippen worden ter plekke geslacht en geplukt. Langs het water is de vismarkt met héél veel soorten vis. Alleen bij de dure kreeften en krabben liggen een paar blokjes ijs.








Binnenplaats vh inquisitie gebouw

Het inquisitie museum is gehuisvest in een prachtig gerestaureerd gebouw. Helaas is de uitleg voornamelijk in het Spaans, al spreken de martelwerktuigen voor zich.  Afkoeling hebben we ook nodig, vooral Sven. Die denken we te vinden in de prachtig gerestaureerde nationale bibliotheek, waar een grote leeszaal is. Als Sven zijn boek pakt, komt de bewaker al gauw naar hem toe. Nee, je mag hier alleen boeken lezen die van deze bibliotheek zijn. Als ik uitleg dat we geen Spaans kunnen lezen, maakt dat geen indruk. Nou ja, dan niet……


Saskia en Sven nemen een bad in een moddervulkaan even buiten Cartagena. Het is heel vreemd, maar super gaaf, gevoel om in modder te “zwemmen” zonder te zinken of de bodem aan te raken. Zondag 30 oktober vliegt de jeugd naar Bogota en een paar dagen later naar huis. Het was heel erg gezellig met zijn vieren, heel bijzonder om 3 weken met elkaar op te trekken.

Op de Pélagie is volop werk aan de winkel. De was moet worden gedaan, de klussenlijst is weer gegroeid en we moeten boodschappen inslaan voor 5 weken. Donderdag vertrekken we samen met de Tika naar de San Blas eilanden. Daar zijn vrijwel geen winkels dus is het handig om alles bij je te hebben. Er is waarschijnlijk ook geen internet, dus we zullen de site bijwerken via de SSB radio. De foto’s komen dan later als we begin november weer in Panama verwachten te zijn.

Taganga Bay NIET veilig!

Gefrituurde hapjes op de markt van Catagena

Onze zeilvrienden van de Tika komen ook naar Cartagena. Rolf en Claude brengen een naar bericht, een paar dagen nadat wij uit Taganga zijn vertrokken en zij met 3 zeilboten in die baai lagen, is hun buurboot overvallen! In een maanloze nacht met veel wind zijn 3 mannen aan boord gekomen, waarvan één een revolver bij zich had. Ze hebben “heel veel” meegenomen, ook de dinghy en buitenboordmotor. De schipper is daarbij aan zijn hoofd gewond geraakt en moest naar het ziekenhuis. De Colombiaanse kustwacht heeft uiteindelijk gereageerd op de oproepen op VHF kanaal 16 en heeft hulp geboden. Alle 3 de boten zijn natuurlijk direct uit de baai vertrokken, Rolf en Claude zijn meteen doorgezeild naar Cartagena.
We schrikken enorm van dit verhaal! Het heeft dus niet veel gescheeld of we waren wéér overvallen. Je moet er toch echt niet aan denken. We gaan toch maar eens serieus kijken naar een bewegingsmelder die ons zou kunnen waarschuwen voor onverwachts bezoek ’s nachts. Maar ja, dat installeren is nog zo eenvoudig niet!
Voorlopig houden we ook hier in de baai van Cartagena de deur ’s nachts op slot, ook al waait het beter door met de deur open. We gaan naar een ander plekje, wat meer tussen alle andere boten in en niet meer aan de rand. Onze PC’s gebruiken we alleen binnen en in principe varen we voorlopig samen op met de Tika verder richting San Blas.
We houden toch maar de moed erin. Daarom hier boven een kleurijke Cartagena foto gemaakt op de markt.